ద్విపదభాగవతం - మధురకాండ : యాదవమాగధుల యుద్ధము
దివ్యరథంబులు దివ్యాయుధములు
నవ్యోహగతివచ్చి హరి మ్రోల నిలిచె
నప్పుడు కమలాక్షుఁ డన్న నీక్షించి
“తప్పకచూడు యాదవకోటినెల్ల
మడియఁ గాలంబన మనమీఁద నాజి
నడచివచ్చిరి వీరి నడఁపక నుండ
నొండుపాయంబున నుడుగునే వీఁడు?
దండిమీరిన యాయుధంబులుఁ బూను”
మనవుఁడు ముసలము హలమునుఁ బుచ్చు
కొని దివ్యరథముపైఁ గొమరారె సీరి,
హరి శంఖచక్రగదాదిశార్ఞముల
ధరియించి కరమొప్పఁ దనరథం బెక్కి
మేరుశిఖరముల మెఱుఁగులతోడ
సారమై బహువిధచ్ఛాయలఁ గలిగి
xvధారాధరము బంగిఁ దనరారెఁ జూడ;
నాలోన సృష్టిభోజాంధకాధిపులు
నేలఁ బట్టనియించి నిష్టురోక్తులను
గరిఘటాబృంహితఘననేమిరావ
తురగఘోషితరావతూర్యముల్ మ్రోయఁ
బురికొని వెడలి యార్పులు నింగి ముట్టఁ
బరవసంబునఁ దాఁకెఁ బరగ సైన్యములు;
నేలయీనిన భంగి నిగిడి “యేమేము
చాలుదు”మనివచ్చు సైనికోత్తముల. - 530
యురుపాదహతులను నోర్వక దివికి
నరిగెనొ యన ధూళి యర్కునిఁ గప్పె;
నప్పుడు గోవిందుఁ డఖిలసైనికులు
నుప్పొంగ నిజశంఖమొత్తె, నొత్తుటయుఁ
బెదరె దిగ్గజములు, భీతిల్లెదిశలు,
కదలె కులాద్రులు, కలఁగె వారిధులు
వంగె మేరువు ధరావలయంబు దిరిగె,
క్రుంగెఁ గచ్ఛపరాజు, ఘూర్ణిల్లెనభము,
కెరలి సేనలు పెల్లగిలి పారఁజూచె
శరపరఁపరలు భీషణముగా నిగిడి
కరములు దునిసి యంగంబులు నాటి
శిరములు వెసఁ ద్రుంచి శిడములు నఱికి
బరులు వ్రక్కలు వాపి వడములు విఱచి
కత్తళంబులు చించి కంఠంబు లెడపి
నెత్తురు వెడలించి నెనడులఁ గలఁచి
కండలుఁ దెగఁజెండి గాత్రంబు లడఁచి
గుండెలుఁ గూల్చి ప్రేగులు వెల్వరించి - 540
బొమ్మిడకల్ రాల్చి బొడగలుఁ గూల్చి
యెమ్ములు నలిసేసి యెఱచులు చదిపి
పొరి వీరి వారినిఁ బోలింపరాక
బెరసె పీనుగులై పృథివియంతయూను;
హాలికుండు నఱికిన యడవిబోలెఁ
గలసి కాల్వురు చాపకట్టుగాఁ బడిరి
ముందఱ బయలైన మొనసి రావుతులు
యందఱు నొక్క సాహసకేళి సలిపి
తురగంబు రవుతును దునుకలై పడగఁ
దరవలికత్తి నుద్ధతి మొత్తువారు
లవుణి వ్రేశిన మేను లవుణియై తిరిగి
తివిరి ఖడ్గములఁ దెగవ్రేయువారు
యంతళంబుల మేను లందంద పొడువ
నెత్తురు వఱ్ఱలై నెఱిఁ గూలువారు
మునిగాళ్ళు తెగి వాహములు మ్రొగ్గ సరకు
గొనక మార్తు రమని కొనునాశ్వికులును
యమ్ములు తగనాట యావలవెడలి
బొమ్మలక్రియఁ గూలి పొలయు గుఱ్ఱములు
తుండంబు కొమ్మును దునియ రొఁజుచును
గొండలవలె వ్రాలు కుంజరంబులును
నొగలూడి యిరుసులు నులిసి చక్రములు
పగిలి రథంబులు ప్రాణంబులెడలి. - 550
రథికులు మడిసి సారథులుర్విఁ గూలి
రథములు వికలమై రణభూమి నిండె
కీలాలనదులలోఁ గీలాలకేళి
నోలలాడుచునుండు నోలిభూతములుఁ
గంకగృధ్రాదుల కలకలంబులను
బింకంబుతోనాడు భేతాళములును
గొడుగులచిప్పలు గుబురులైపడిన
పడగలు తుమురైన బహుశస్త్రములును
నాడెడు నట్టలు హతవీరవరుల
నాడకుఁ గొనిపోవు నమరకామినులు
నీభంగి రణభూమి యెసఁగి చూడ్కలకు
బీభత్సరవములు బెరసి యాలోన
సరభసంబున జరాసంధుఁడు తరుమ
భరమంది యాదవబలమోహటించి
xviవిరిసినసేనఁ గవిసి యార్చుచూను